Uch nafar onadan deyarli ikki nafari bolada ichaklar sanchiqlariga duch keladi. Chaqaloq sanchiqlari – ulg‘ayishning tabiiy jarayoni bo‘lib, dunyoda barcha bolalarning 70% gacha qismida o‘tib ketadi. O‘z mohiyati bo‘yicha sanchiqlar – yuqori gaz hosil bo‘lishi tufayli paydo bo‘ladigan ichaklarning funksional og‘riq spazmalaridan iborat. Ichaklarda gaz pufakchalari to‘planadi va ichak devorlariga bosim qilishni boshlaydi, bu og‘riq spazmalarini chaqiradi. SHu sababli ham bola yig‘lay boshlaydi.
Odatda, sanchiqlar bola tug‘ilganidan so‘ng 3-haftadan
boshlab bezovta qilishni boshlaydi. Ular unchalik yoqimli
bo‘lmagan holat bilan boshlanadi: bungacha qorni to‘q va
xotirjam chaqaloq kunduzi, ko‘proq esa kechki payt to‘satdan
qattiq yig‘lay boshlaydi. Onaning tahlikaga tushmasligi
qiyin, to‘g‘rimi? Biroq, aslida, agar yig‘i bilan birga
kechadigan boshqa simptomlarni ham qayd etsak, xotirjam
nafas olish va murg‘ak bola ahvolini engillatish uchun
harakat qilishni boshlash mumkin.
Shunday qilib, agar chaqaloq yig'layotganda oyoqlarini
burasa yoki qorniga tortsa, keskin burishsa, qorin shishib
ketgan bo'lsa va bularning barchasi gazning chiqishi bilan
birga bo'lsa, bu sanchiqlardir. Sanchiqlarning yana bir
belgisi - o'tkir boshlanish va og'riqli spazmning bir xil
keskin to'xtashi, buning natijasida chaqaloq birdan
yig'lashni to'xtatadi. Odatda, chaqaloq gazlar chiqishi yoki
ichak harakati paydo bo'lishi bilanoq, darhol tinchlanadi.
Samarali davolashni tanlashdan oldin, birinchi navbatda,
sanchiqlar paydo bo‘lish sababini aniqlab olish kerak.
Shifokorlar yangi tug‘ilgan chaqaloqlar qorinchasida
og‘riqlar paydo bo‘lishiga olib keladigan bir necha
faktorlarni sanab o‘tadilar.
Birinchi navbatda, bu me’da-ichak yo‘li a’zolari, shuningdek
markaziy nerv-tizimi hali etilmaganligi. Chaqaloqda
sanchiqlar paydo bo‘lishining boshqa tez-tez uchraydigan
sabablari quyidagilardan iborat:
Chaqaloqlarda ichaklar sanchiqlarini samarali davolash uchun
ushbu muammo nima bilan bog‘liqligini tushunish va uni
bartaraf qilishga urinib ko‘rish kerak. Masalan, agar bola
ko‘krakdan emizilsa, ona ovqatlanishiga bolada ichaklar
shishini chaqiradigan xavfli mahsulotlar istisno qilingan
holda tuzatish kiritish. Murg‘ak bola sun’iy
ovqatlantiriladimi? Boshqa aralashma tanlash yuzasidan
pediatr bilan maslahatlashish kerak.
Shuningdek, bolaning qanday ovqatlanishini kuzating. Tez
ovqatlanish havoni yutishga sabab bo‘ladi, u me’dadan
ichaklarga o‘tadi va og‘riqni chaqiradi. Ovqatlantirishdan
so‘ng bolani ortiqcha havo chiqarib yuborilgungacha vertikal
holatda ushlab turishga harakat qiling.
Yoqimli engil massaj va qorinchaga iliq grelkacha qo‘yish
sanchiqlarni bartaraf qilishga yordam beradi. Shuningdek,
ona murg‘ak bolani echintirishi va uni o‘z qorni ustiga
yotqizib qo‘yishi mumkin. Bunday holat chaqaloq qorinchasini
isitadi va uning mushaklarini bo‘shashtiradi, bu gazlar
chiqarilishiga yordam beradi. Sanchiqdan xalos bo‘lishning
yana bir varianti – murg‘ak bolani iliq suvda
cho‘miltirishdan iborat.
Butun dunyoda e’tirof qilingan doimiy sanchiqlarni davolash
va profilaktika qilishning yanada samarali usuli polimer
dimetilsiloksanning dioksid kremniy bilan aralashmasidan
iborat simetikon moddasi asosini tashkil etadigan
preparatlar qo‘llanilishi hisoblanadi. Simetikon chaqaloq
ichaklarida so‘rilmaydi, gaz chiqarish funksiyasini a’lo
darajada bajaradi va nojo‘ya ta’sirlar qoldirmagan holda
bola organizmidan o‘zgarmagan shaklda chiqariladi.
Preparatning ta’sir etish mexanizmlari shunga asoslanganki,
simetikon gaz pufakchalari devorlarini yupqalashtiradi, shu
tufayli ular yoriladi va gazlar tabiiy yo‘l orqali
chiqariladi, bunda paydo bo‘lgan suyuqlik esa ichaklar
devorlari tomonidan singdirib olinadi. Eng muhimi, preparat
ta’siri u ichaklarga tushganidan so‘ng aynan bir necha
daqiqadan keyin boshlanadi, uning doimiy ravishda
qo‘llanilishi esa bog‘liqlikni chaqirmaydi.
Hozirda Bobotik preparati yangi tug‘ilgan chaqaloqlar uchun
eng zamonaviy simetikonli preparat hisoblanadi. Bobotik
preparati formulasi organizm tomonidan engil hazm qilinadi,
foydalanishda qulay va qand moddasini saqlamaydi.
Tomchilarni suv yoki ko‘krak suti bilan aralashtirish,
aralashmaga qo‘shish yoki ko‘krakdan emizish vaqtida emchak
uchiga tomizish mumkin. Chaqaloqda sanchiq xurujidan
saqlanish uchun preparatning bor-yo‘g‘i 16 tomchisi etarli
bo‘ladi.
Odatda, chaqaloq sanchiqlari hech qanday xavf tug‘dirmaydi. Biroq, ba’zan sanchiqlar organizmdagi buzilishlar to‘g‘risida “signal” beradi, bunday holatda darhol pediatrga davolashni buyurishi uchun murojaat qilish kerak. Agar sanchiqlar tana harorati oshishi, sersuv ich kelishi, tana vazni kuchsiz oshishi, toshmalar paydo bo‘lishi kabi xos bo‘lmagan simptomlar bilan birga kechadigan bo‘lsa, shifokor bilan maslahatlashing va qo‘shimcha tekshiruvlardan o‘ting.